KAMIL JANICKI • „SERYJNI MORDERCY II RP”

Wampir z Łowicza, fabrykantka aniołków, wampir z Łodzi…

Potwór, diabeł wcielony – seryjni mordercy budzą przerażenie, ale i działają na zbiorową wyobraźnię. Kto nie czytał z wypiekami na twarzy Pachnidła Süskinda? Kto nie oglądał Milczenia owiec?

Na kartach Seryjnych morderców autor koncentruje się na kilku wybranych postaciach i historiach, ale zarysowuje też szersze tło, pokazując narodziny fascynacji historiami mrożącymi krew w żyłach. Książka przedstawia również sposób funkcjonowania ówczesnej prasy (niszczenie ludzi bez dowodów, nakręcanie spirali strachu, brak szacunku dla ofiar), policji oraz społeczeństwa z jego chorobliwym zainteresowaniem skandalami i zbrodnią, a także głęboko zakorzenioną mizoginią.

Kamil Janicki jak mało kto potrafi napisać książkę historyczną, którą czyta się niczym wciągającą powieść, czego dowodem są choćby wielotysięczne nakłady jego bestsellerów: Pierwszych dam II Rzeczypospolitej czy Dam złotego wieku. A kiedy podejmuje tematykę kryminalną, od lektury po prostu nie sposób się oderwać!

____________________

Międzywojnie to jeden z najciekawszych fragmentów naszej historii. Niektórzy uznają, że ten temat został „zajechany na śmierć”, poprzez całą masę pozycji traktujących o najróżniejszych kwestiach. Czasem trafiamy na przejaskrawione seriale, gdzie urocze damy noszą wyłącznie perły, futra i opaski z piórkiem, a towarzyszący im detektywi rozwiązują strasznie pogmatwane sprawy. A okazuje się, iż rzeczywistość chwilami była o wiele bardziej interesująca od wymysłów scenarzystów. I zdecydowanie brutalniejsza. Z ogromną chęcią sięgnęłam po najnowszą książkę Kamila Janickiego, traktującą o dawnych zbrodniach. O samym autorze słyszałam oraz czytałam dużo dobrego, więc w końcu nadarzyła się okazja, aby skonfrontować cudze opinie z moją. I, muszę przyznać, iż w pełni zgadzam się ze wszystkimi osobami, które zachwalają Janickiego. Od „Seryjnych morderców II RP” wręcz trudno oderwać wzrok, a po skończonej lekturze nadchodzi chęć na ponowne przeczytanie kilku akapitów.

Policjanci nie marnowali czasu. Natychmiast wezwali posiłki. Typ z pooraną twarzą zdawał się spokojny, nic nie podejrzewał. I na szczęście nigdzie mu się też nie spieszyło. Rozmowa trwała na tyle długo, że cały dworzec zdążono obstawić agentami, którzy nie spuszczali oka z trzech postaci. Z oddali nie wszystko było widać. Nie dało się też dosłyszeć wymienianych słów, policjanci nie chcieli jednak zrobić nic, co mogłoby spłoszyć przestępcę. Czekali na sygnał do działania. Wreszcie zauważono, że rozmowa dobiega końca. Dziewczyna ruszyła w swoją stronę, para w swoją. Podejrzani nie byli jednak sami. W ślad za nimi sunęło kilku wywiadowców. Paru kolejnych szło po bokach, z bezpiecznej odległości obstawiając mężczyznę i kobietę ze wszystkich stron. Inni policjanci dopadli dziewczynę, gdy tylko ta znalazła się poza zasięgiem słuchu obserwowanej pary. 

Myślę, że na uznanie zasługuje ogrom pracy, jaki autor włożył w stworzenie swojej książki. Wiele godzin spędzonych nad starymi aktami, wycinkami z gazet, poszukiwaniem śladów — i, proszę mi wierzyć, mimo cyfryzacji, to wszystko nie jest aż tak proste, jak mogłoby się wydawać. Potrzeba sporo uwagi do oddzielenia istotnych informacji od przysłowiowego „lania wody”. Dlatego całość czyta się szybko, poszczególne historie przypominają świetnie napisaną powieść. A mamy do czynienia z prawdziwymi zbrodniami, chwilami mrożącymi krew w żyłach. Niektórzy mordercy mieli dość wyrafinowaną fantazję, często skierowaną przeciwko kobietom, ale należy pamiętać, iż również one potrafiły być okrutne…

Ciężko było mi (jak wielu innym) spokojnie przeczytać o zabójstwach dokonywanych na niemowlętach. A wyjątkowo bulwersująco wypadały wyroki sądów, strasznie zero-jedynkowe: albo niewinność, albo śmierć. Same procesy sprawiały wrażenie teatralnych, wypełnionych dramatycznymi gestami, omdleniami i nieoczekiwanymi zwrotami akcji. Nic dziwnego, że inspirowały różnych twórców. Ludzie, spragnieni tej wątpliwej rozrywki, gorąco dyskutowali przy obiadach, na ulicach, często kłócąc się między sobą, spierając o racje. Gładko przechodzimy do kwestii ówczesnych mediów, a konkretniej — międzywojennej prasy, będącej prawdziwym „sędzią”…

Co ciekawe, to właśnie gazety potrafiły konsekwentnie kierować uczuciami. Dziennikarze tłumnie przybywali na procesy, opisując je w niezwykle kwiecisty sposób, docierając do rzekomych świadków wydarzeń, ludzi powiązanych ze sprawcami lub ofiarami. Niestety, artykuły miały ogromną moc oddziaływania, do tego stopnia, że na ławę oskarżonych trafiali nieszczęśnicy pomawiani, obrażani, bez szans na konkretną obronę. Nawet w chwili, gdy zostali uniewinnieni, nadal ciążyło nad nimi widmo już wydanych gazet, w których jasno wskazywano ich jako winnych. Kamil Janicki bardzo umiejętnie nakreślił te, całkiem liczne, sytuacje. Tym samym sprawił, że jego publikacja naprawdę poszerza horyzonty w różnych dziedzinach. Frapujące, zdecydowanie godne przeczytania.

Po tym, jak zaginęła także Kucharkówna, zaczęto się rozglądać za kolejnym sprawcą. Znów zgarnięto kilku mężczyzn. Znów — bez powodzenia. I pewnie w lipcu śledczy powtórzyliby przetestowany (choć nieskuteczny) manewr, gdyby nie to, że łowickim pasmem zbrodni zaczęła się interesować prasa. Początkowa reakcja na dwa napady — zaniechany na Okruchównę i Podraszkównę oraz uskuteczniony na gimnazjalistkę Olę Perzynę — była w najlepszym razie ospała. Pierwszego lipca około jedenastej przed południem wszczęto obławę, jednak nie za zbirem, tylko… za gęsiami, które rozpierzchły się, gdy dziewczynki zaczęły uciekać przed obcym mężczyzną. Tę pogoń zorganizowali chłopi. Policja natomiast czekała z reakcją aż do kolejnego ranka. Na miejsce napadu sprowadzono psa policyjnego.

„Seryjni mordercy II RP” to pozycja warta uwagi, zwłaszcza dla każdego miłośnika historii. Idealna na długie jesienne wieczory, gdy jesteśmy znudzeni nowym sztampowym horrorem. Autor stworzył książkę trzymającą w napięciu aż do ostatniej strony, okrutnie fascynującą, ale też przerażającą ze względu na swój realizm. Do tego sporo zdjęć, fragmentów z autentycznych notatek prasowych lub policyjnych, więc po raz kolejny podkreślam świetną pracę, jaką wykonano. Rzetelną, pozbawioną „suchych faktów”. Proszę nie obawiać się nudy, bo ta nie istnieje!

AUTORKA • KAMIL JANICKI
TYTUŁ • „SERYJNI MORDERCY II RP”
LICZBA STRON • 320
WYDAWNICTWO • LITERACKIE
ISBN • 978-83-08-07046-8

EGZEMPLARZ RECENZYJNY UDOSTĘPNIŁO WYDAWNICTWO LITERACKIE — DZIĘKUJĘ!



CZY CHCIELIBYŚCIE PRZECZYTAĆ INNE OPINIE DOTYCZĄCE KSIĄŻKI?